Teknolojik ilerlemelerle birlikte iş dünyasında yepyeni bir döneme giriş yapıyoruz: üretken yapay zekâ (generative AI). Bu yenilikçi teknoloji, sadece rutin görevleri otomatikleştirmekle kalmayıp aynı zamanda yaratıcılığını da kullanarak iş süreçlerine önemli etkiler sağlıyor. Öte yandan üretken yapay zekânın sunduğu özellikler, iş dünyasına büyük fırsatlar sunarken riskleri de beraberinde getiriyor. Şimdi gelin bu fırsatları ve riskleri birlikte inceleyelim.

Üretken Yapay Zekânın İş Hayatına Etkileri Neler?

Üretken yapay zekâ (generative AI), bilgisayarların büyük miktarda veriyi analiz edip, ardından bu bilgileri kullanarak yeni şeyler üretebildiği bir teknolojidir. Bu sistemler metin, resim veya müzik gibi farklı türlerdeki içerikleri kendi başlarına yaratabilir. Üretken adını almasının nedeni de işte bu. Makine öğrenmesi, doğal dil işleme (NLP) ve görüntü tanıma gibi yenilikçi özellikler, üretken yapay zekânın insansı bir yaratıcılığa ulaşmasını sağlıyor.

Üretken yapay zekâ, iş hayatında birçok aşamada verimli bir şekilde kullanılabiliyor. Örneğin, büyük verilerin analizi veya yaratıcı pazarlama çalışmaları için üretken yapay zekâdan faydalanılabilir. İçerik metinlerinin oluşturulması ya da programlama çalışmalarında da bu teknolojiye başvurulabilir. Özellikle beyaz yakalı çalışanların sıkça kullandığı ofis programları, yapay zekâ destekli araçlara dönüştü bile. Microsoft’un geliştirdiği Microsoft Copilot, Microsoft 365 uygulamaları olan Word, Excel, PowerPoint, Outlook, Teams ve diğerlerini içeren bir üretken yapay zekâ aracı. Bu araçla sunum hazırlamak gibi rutin işlemler, yapay zekâ desteğiyle daha kolay ve hızlı şekilde gerçekleştirilebilir. Öte yandan yapay zekâ kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken bazı önemli konular da ortaya çıkıyor. Etik kaygılar, verilerin gizliliği ve güvenliği bunlardan bazıları. Her ne kadar iş süreçlerini daha verimli ve kolay bir hale getirse de yapay zekânın fırsatları ve riskleri konuşulmaya devam ediyor.

Üretken Yapay Zekânın İş Hayatına Getirdiği Fırsatlar

Yapay zekânın sağladığı fırsatlar, iş hayatına zaman kazandırıyor. Üretim süreçleri, matematiksel hesaplamalar, görsel tasarımlar, yaratıcı metinler… Tüm bunlar için zaman ve konsantrasyon gerekiyor. Ancak üretken yapay zekâ, insanlığın dijitalde yer alan tüm bilgi birikiminden faydalanarak bu işleri kolaylıkla yapabiliyor. Yapay zekânın yeteneklerini kullanan araçlar, işletmeler arasında yaygınlaştıkça sektörlerin piyasa değerlerinde de artış bekleniyor. Öyle ki gelecek 10 yılda yapay zekânın küresel gayri safi yurtiçi hasılaya 7 trilyon dolarlık bir katkı sağlaması öngörülüyor.

Üretken yapay zekâyı süreçlerine entegre eden ve değer yaratabilen işletmeler, diğerlerine göre daha yüksek verim elde edebiliyor. Özellikle ürün ve hizmet geliştirme, risk ve tedarik zinciri yönetimi gibi süreçlerde üretken yapay zekâdan faydalanan şirketler, karmaşık işlemleri zaman ve maliyet açısından daha avantajlı bir şekilde yürütebiliyor. Ayrıca işletmeler için en önemli önceliklerden biri olan maliyet azaltma, yapay zekâyı etkili biçimde kullanan işletmeler için ön planda bulunmuyor. Zira onlar yapay zekâ konusunda temel hedeflerini tamamen yeni işler veya gelir kaynakları yaratmak olarak belirliyor.

“Özellikle ürün ve hizmet geliştirme, risk ve tedarik zinciri yönetimi gibi süreçlerde üretken yapay zekâdan faydalanan şirketler, karmaşık işlemleri zaman ve maliyet açısından daha avantajlı bir şekilde yürütebiliyor.”

İşte üretken yapay zekânın iş hayatına sağladığı bazı fırsatlar:

Hızlı ve etkili içerik üretimi

İçerik pazarlama, iş dünyasında hayati bir role sahip. Üretken yapay zekâ da metin tabanlı görevlerde etkili bir teknoloji. Blog yazıları, reklam metinleri, hatta ürün açıklamaları bile üretken yapay zekâ ile anında oluşturulabilir. Bu süreçlerin yapay zekâ ile yürütülmesi, pazarlama ekiplerinin zamandan tasarruf etmelerine ve içerik üretiminde hızlarını artırmalarına olanak tanıyabilir

Yaratıcı tasarım ve görsel içerik üretimi

İşletmeler için marka kimliği önemli konulardan biridir. Bu noktada üretken yapay zekâ, sanat ve tasarım dünyasına yeni boyutlar kazandırıyor. Resimler, grafikler, logolar ve diğer görsel öğeler, yapay zekâ tarafından kısa sürelerde yaratılabiliyor. Böylelikle yapay zekâ, tasarımcıların sınırlarını genişletirken inovasyonu da teşvik ediyor.

Dil engellerini aşma

Küreselleşen iş dünyasında sıkça karşılaşılan sorunlardan biri yabancı dillerle iletişim kurmaktır. Üretken yapay zekâ, dil çevirisi konusunda sağladığı etkili çözümlerle küresel ölçekte iletişimi daha sorunsuz ve etkili hale getirebilir. Örneğin bir teknoloji şirketi, yapay zekâ tabanlı bir dil çeviri sistemi kullanarak dünya genelindeki müşteri geri bildirimlerini anında anlayabilir ve bu doğrultuda stratejilerini belirleyebilir. Bu sayede uluslararası alanda rekabetçi gücünü artırabilir.

Yenilikçi ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi

Üretken yapay zekâ, büyük verileri analiz etme becerisiyle yeni trendleri ve tüketici davranışlarını anlayabilir. Yenilikçi fikirler ve önerilerle inovasyonun artmasını sağlayabilir. Ürün tasarımı, pazarlama stratejileri veya müşteri hizmetlerinde kullanılan yapay zekâ çözümleri, şirketlerin rekabetçi gücünü yükseltebilir.

Eğitim ve öğrenme süreçlerinde iyileştirmeler

Eğitim ve öğrenme süreçlerinde öğrencilere özel ve etkileşimli bir deneyim sunmak günden güne önem kazanıyor. Bu hem öğrencilerin sürece etkili katılımını teşvik ediyor hem de her biri için özel tasarlanmış materyallerle öğrenme verimini artırıyor. Eğitim materyallerinin oluşturulması, öğrencilere özel içeriklerin sunulması ve interaktif eğitim araçları, üretken yapay zekânın eğitim sektörüne sağladığı avantajlardan bazıları.

Üretken Yapay Zekânın İş Hayatına Olası Riskleri

Yapay zekâ, iş dünyasında devrim yaratırken özellikle üretken yapay zekâ yeteneklerinin kullanımı, bazı riskleri de beraberinde getiriyor. İşte üretken yapay zekânın iş hayatına olası risklerinden bazıları şu şekilde:

Güvenlik zafiyetleri ve siber tehditler

Endüstriyel sistemlere yapılan yapay zekâ entegrasyonu, siber saldırılara karşı yeni kapılar açabilir. Üretken yapay zekâ, kötü amaçlı yazılımların hedefi olabilir ve bu da üretim süreçlerini ciddi şekilde etkileyebilir. Örneğin bir üretim hattını kontrol eden yapay zekâ tabanlı sistem, siber saldırganların hedefi olabilir. Saldırı sonucunda üretim durabilir veya ortaya hatalı ürünler çıkabilir. Öte yandan endüstriyel işletmeler büyük miktarlardaki verileri işleyen yapay zekâ sistemleri kullanabilir. Bu verilerin güvenliğini sağlamak da şirket için önemlidir. Aksi halde şirkete dair veriler rakip firmaların eline geçebilir.

Yanıltıcı içerik üretimi

Üretken yapay zekâ, büyük veri setleri üzerinden öğrendiği bilgilerle yeni içerikler üretebilir demiştik. Ancak bu noktada yanıltıcı içeriklerin ortaya çıkma ihtimalini de göz önünde bulundurmak gerekiyor. Haberlerden sosyal medya gönderilerine kadar her alanda, yapay zekâ tarafından üretilen içeriklerin gerçeklikle uyumlu olup olmadığını doğrulamak giderek zorlaşabilir. Zira yapay zekâ halüsinasyon görebiliyor. Nasıl mı? Yapay zekâ, kaynağı olmayan bilgileri algılayıp gerçekmiş gibi kullanıcılara sunabiliyor. Bunun nedeni ise yapay zekâ modelinin eğitildiği verilerin yetersiz ya da çelişkili olması, aşırı öğrenme veya modelin karmaşıklığı olabiliyor.

İnsandan makineye geçiş

Üretken yapay zekâ, belirli görevleri otomatikleştirme potansiyeline sahiptir. Ancak bu durum, insanların yürüttüğü bazı işlerin makineler tarafından yapılmasına ve iş kayıplarına neden olabilir. Tasarım, içerik üretimi, metin yazarlığı, pazarlama ve çeviri gibi işlerde çalışan insanlara duyulan ihtiyaç azalabilir. Ayrıca, yapay zekâya dayalı iletişim araçlarının kullanımı, insanlar arası ilişkilerin zayıflamasına yol açabilir. Kurumların müşteri hizmetlerinde kullanılan yapay zekâ tabanlı iletişim sistemleri buna örnek olabilir.

Özetle üretken yapay zekâ, iş yapış şekillerimizi değiştirmeyi ve verimliliği artırmayı vaat ediyor. Zaman ve kaynak tasarrufunun yanı sıra insan aklının kavrayamayacağı büyüklükte verileri analiz ederek öngörüler sağlayabiliyor. Diğer yandan güvenlik zafiyetleri, hata payı ve süreçlerin insansızlaşması gibi riskleri de içerisinde barındırıyor. Şüphesiz ki teknolojinin durmaksızın gelişimi, üretken yapay zekâyı en verimli haline getirme amacıyla devam ediyor.

SOCAR Türkiye olarak biz de sektörde öncü konumumuzla teknolojik gelişmeleri takip ediyor, tüm iş süreçlerimize entegre etmek için çalışıyoruz. Önümüzdeki dönemde tüm paydaşlarımız için değer yaratma vizyonumuzla üretken yapay zekâ alanındaki gelişmeleri takip etmeyi ve bu alandaki projelerde yer almayı amaçlıyoruz. Bugünün enerjisiyle yarınlar için çalışıyoruz.